Tiếp đến, nêu yêu cầu chất vấn đến Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tại kỳ họp, Đại biểu Nguyễn Văn Nhỏ đặt vấn đề: "Nghị quyết Đảng bộ tỉnh lần thứ XI đến 2025 ngành du lịch thành ngành kinh tế quan trọng. Với vai trò là cơ quan quản lý, tư lệnh ngành, theo ông có giải pháp nào để triển khai thực hiện đạt mục tiêu nghị quyết đề ra? Ông cho biết tiến độ lập Quy hoạch ngành du lịch? Công tác phối hợp với sở, ngành, địa phương có liên quan tổ chức lập quy hoạch bảo tồn phát huy giá trị Di sản đương đại Mang Thít đến đâu? Khi nào trình cấp thẩm quyền phê duyệt? Triển khai chính sách hỗ trợ người dân trong vùng giữ lò gạch"
Đăng đàn trả lời yêu cầu chất vấn và nội dung thảo luận của đại biểu HĐND tỉnh về các vấn đề liên quan "Đề án Di sản đương đại Mang Thít, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phan Văn Giàu cho biết: "Sau khi Đề án được phê duyệt tại Quyết định số 3502/QĐ-UBND ngày 20/12/2021 của UBND tỉnh, Sở VHTTDL chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hànhQuyết định số 346/QĐ-UBND ngày 22/02/2022 về việc thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án; ban hành Quyết định thành lập Tổ giúp việc. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã dự thảo Kế hoạch triển khai Đề án và tham mưu Trưởng Ban Chỉ đạo tổ chức cuộc họp triển khai. Ngoài ra, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã hợp đồng với Công ty cổ phần tư vấn xây dựng Vĩnh Long lập nhiệm vụ quy hoạch chung xây dựng khu Di sản đương đại Mang Thít đến năm 2045. Tổ chức lấy ý kiến thành viên Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án Di sản đương đại Mang Thít đối với nhiệm vụ quy hoạch, tổng hợp, giải trình và chỉnh sửa nhiệm vụ quy hoạch theo góp ý và Sở đã gửi Tờ trình đề nghị Sở Xây dựng xem xét trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chung xây dựng khu Di sản đương đại Mang Thít. Sau khi được phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, Sở sẽ tiếp tục tập trung tham mưu UBND tỉnh triển khai nhanh các bước tiếp theo của đề án.Nhằm để đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Đề án, Sở VHTTDL cùng Tổ tư vấn đang phối hợp các cơ quan liên quan tham mưu trình Tỉnh ủy, UBND tỉnh cho chủ trương tổ chức cuộc họp giữa các ngành liên quan, các đơn vị thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng, UNESCO, đại diện Đại học Kiến Trúc TP.HCM để tháo gỡ khó khăn, đề xuất giải pháp đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề án. Về chính sách hỗ trợ giữ gìn các lò nung gạch truyền thống: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với Sở Công thương xây dựng dự thảo Nghị quyết Quy định chính sách hỗ trợ đặc thù bảo tồn lò gạch, gốm thuộc Đề án Di sản Đương Đại Mang Thít, hiện tại Sở Tư pháp đang thẩm định (sáng ngày 13/7/2022, Sở Tư pháp sẽ phối hợp các ngành liên quan tổ chức cuộc họp tư vấn thẩm định đề nghị xây dựng nghị quyết về chính sách hỗ trợ đặc thù bảo tồn lò gạch, gốm)".
Được biết, ngày 22/02/2022 UBND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành Quyết định số 346/QĐ-UBND về việc thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề ánDi sản đương đại Mang Thít. Theo đó, UBND tỉnh Vĩnh Long đã giao cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì phối hợp với các Sở, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan của tỉnh để triển khai thực hiện Đề án với mục tiêu chung là bảo tồn và phát triển Khu lò gạch, gốm thuộc các xã Mỹ An, Mỹ Phước trên địa bàn huyện Mang Thít trở thành một vùng di sản đương đại có giá trị mang tầm quốc tế, phù hợp với chiến lược phát triển bền vững về kinh tế - xã hội của địa phương và của quốc gia trên cơ sở bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa về hệ sinh thái địa phương.
Đề án Di sản đương đại Mang Thít sẽ được thực hiện trong giai đoạn 2020 đến 2025, tầm nhìn năm 2030 với tổng mức đầu tư khoảng 200 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh, trong đó, năm 2021, đầu tư khoảng 690 triệu đồng cho công tác lập đề án, lập nhiệm vụ quy hoạch và đấu thầu tư vấn lập quy hoạch, phần lớn ngân sách còn lại sẽ được thực hiện trong giai đoạn 2022-2025.
Đề án cũng nhằm tạo điểm đến hấp dẫn về du lịch với chất lượng hàng đầu cả 3 khía cạnh về điểm tham quan, trải nghiệm, ăn nghỉ, lữ hành, kết nối, lan tỏa tác động tới các khu du lịch, dịch vụ trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận tạo mối liên kết, cộng hưởng bền vững. Việc xây dựng đề án sẽ góp phần nâng cao vị thế, tiếng vang cho địa phương, khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long trong lộ trình phát triển bền vững và hấp dẫn du lịch bằng sự “ lột xác” qua giá trị di sản cũ sang một sự chuyển đổi sáng tạo hài hòa với tính chất đương đại. Dự án được triển khai đi và hoạt động sẽ tạo tiền đề và hình mẫu cho các dự án đầu tư tại địa phương trên nguyên tắc lấy hệ sinh thái và văn hóa bản địa làm chân đế cho phát triển bền vững. giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương, thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển bền vững.
Đề án bao gồm toàn bộ vùng di sản (hơn 3 ngàn héc ta) thuộc 4: xã Mỹ An, Mỹ Phước, Nhơn Phú, Hòa Tịnh và một phần vùng đệm di sản (khoảng 5 ngàn héc ta) thuộc 2 xã An Phước và Chánh An, huyện Mang Thít. Đối tượng chính của đề án được bảo tồn và phát huy giá trị là các khu lò gạch, trong đó, khu lò gạch gốm Mang Thít chính là một di sản về phương thức sản xuất và công cụ sản xuất rất độc đáo, là sự kết hợp giao thoa văn hóa Khmer, Kinh và Hoa. Đây cũng chính là giá trị cốt lõi của khu di sản. Ngoài ra, đối tượng của đề án còn bao gồm người dân trong phạm vi đề án, cụ thể là các chủ các lò gạch thực hiện chuyển đổi sinh kế kết hợp với việc bảo tồn và phát huy giá trị các lò gạch, giảm thiểu tối đa việc di dời dân mà hướng tới tái định cư tại chỗ và gắn bó với địa phương.
Để thực hiện mục tiêu đề ra, nhiệm vụ trước mắt là dừng phá dỡ các lò gạch hiện trạng, bảo vệ nguyên trạng và phát triển văn hóa, nghệ thuật, du lịch, dịch vụ dựa trên khối di sản lò gạch và nhà xưởng; Lập quy hoạch tổng thể định hướng cho toàn bộ vùng Di sản gồm vùng đệm, vùng lõi và vùng trung tâm lõi di sản; xây dựng các kế hoạch, chương trình đầu tư, tài trợ, hợp tác phát triển của chính quyền, các nhà đầu tư nhằm phục hồi và chuyển đổi công năng của hệ thống lò gạch thành một vùng Di sản đương đại có giá trị mang tầm cỡ quốc tế; hướng tới đề nghị UNESCO công nhận sáng kiến di sản đương đại trong bối cảnh mới.
Cùng với đó là công tác tuyên truyền, vận động người dân bảo tồn lò gạch, dừng phá bỏ, xây dựng chính sách hỗ trợ người bảo tồn, duy tu lò gạch nằm trong vùng di sản; xây dựng chính sách xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước, hỗ trợ xây dựng đầu tư một số mô hình điểm như cụm lưu trú, dịch vụ homestay, xưởng nghệ thuật, nhà hàng, quán ăn, địa điểm triển lãm sự kiện, mô hình trình diễn nghệ thuật… Thực hiện đầu tư một số dự án hạ tầng cơ bản như bến tàu, nạo vét một số tuyến kênh rạch, khu đón tiếp, khu triển lãm./.
Hữu Tài