Hoạt động của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND tỉnh được nâng cao chất lượng; công tác chuẩn bị và tổ chức các kỳ họp, phiên họp, các hoạt động khảo sát, giám sát của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND tỉnh đi vào thực chất và đúng theo quy định của pháp luật. HĐND đã tổ chức thành công 05 kỳ họp, gồm: 03 kỳ họp thường kỳ và 02 kỳ họp chuyên đề, đã ban hành 111 nghị quyết, trong đó có 37 nghị quyết quy phạm pháp luật, 01 nghị quyết chất vấn, 08 nghị quyết nhân sự, 46 nghị quyết kinh tế - xã hội, ngân sách và 19 nghị quyết khác. Đã tổ chức 98 cuộc khảo sát, 24 cuộc giám sát với 23 nội dung; qua khảo sát, giám sát có 278 kiến nghị gửi đến UBND cấp tỉnh, huyện, các cơ quan cấp tỉnh và Trung ương.

Trong năm, HĐND tỉnh đã tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với 24 người giữ chức vụ do HĐND bầu tại kỳ họp chuyên đề thứ 4 (tháng10/2023). Kết quả lấy phiếu tín nhiệm đã phản ánh đúng quá trình thực hiện nhiệm vụ của người được lấy phiếu tín nhiệm. Hầu hết, tỷ lệ phiếu tín nhiệm cao và phiếu tín nhiệm đạt khá cao. Có 07 người không có phiếu tín nhiệm thấp; có 01 người có tỷ lệ phiếu tín nhiệm cao nhiều nhất là 89,80%; có 02 người có tỷ lệ phiếu tín nhiệm nhiều nhất là 51,02%; có 01 người có tỷ lệ phiếu tín nhiệm thấp là 38,78%.

Đã tổ chức 04 đợt tiếp xúc cử tri, có 238 lượt đại biểu HĐND tỉnh tham gia tiếp xúc với 440 cuộc tiếp xúc, đại biểu HĐND đã ghi nhận 1.840 ý kiến, kiến nghị của cử tri; trong đó: có 32 ý kiến thuộc thẩm quyền Trung ương và 380 ý kiến thuộc thẩm quyền của tỉnh. Hầu hết các ý kiến của cử tri đều được UBND tỉnh và các sở, ngành tỉnh trả lời kịp thời (379 kiến nghị), còn 01 kiến nghị đang giải quyết. Ngoài ra, HĐND còn phối hợp cùng Đoàn Đại biểu Quốc hội đơn vị tỉnh Vĩnh Long tổ chức tiếp xúc với 150 cử tri là công nhân lao động trên địa bàn tỉnh (tại Khu công nghiệp Hòa Phú); tiếp xúc với gần 100 cử tri là hộ tiểu thương ở các chợ trên địa bàn thành phố Vĩnh Long; qua đó kịp thời ghi nhận những ý kiến, kiến nghị của công nhân lao động và các hộ tiểu thương trên địa bàn. Bên cạnh đó, sau khi tiếp xúc cử tri, Thường trực HĐND tỉnh đã phối hợp với chính quyền địa phương đi khảo sát thực tế và vận động người dân (03 hộ) bàn giao mặt bằng để thi công công trình thủy lợi tại huyện Trà Ôn và 03 hộ này đã bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.

Công tác tiếp công dân, tiếp nhận và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân được quan tâm. Trong năm 2023, tiếp 101 lượt công dân, nhận 65 đơn; năm 2022 chuyển sang 03 đơn. Kết quả xử lý đơn: đã giải thích, hướng dẫn 34 đơn; chuyển các cơ quan chức năng 14 đơn; trả lời đương sự 04 đơn; xếp lưu 13 đơn, do đơn trùng lắp, đơn không đủ điều kiện xử lý; đang xem xét 03 đơn.

Công tác phối hợp giũa Thường trực HĐND với UBND, Ban Thường trực UBMTTQ Việt Nam tỉnh được duy trì tốt, ngày càng chặt chẽ, sơ kết, tổng kết công tác phối hợp kịp thời.

Trong quá trình tổ chức, thực hiện nhiệm vụ, HĐND tỉnh Vĩnh Long đã đạt được những kết quả nổi bật sau:

Thứ nhất, Tổ chức phiên giải trình đối với các vấn đề thực hiện kiến nghị sau giám sát. Thường trực HĐND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành văn bản đề nghị UBND và các Sở ngành tỉnh rà soát, tổng hợp kết quả thực hiện Nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát 6 tháng cuối năm 2021, năm 2022 và ý kiến chất vấn tại các kỳ họp HĐND tỉnh. Trên cơ sở đó, các Ban HĐND đã tiến hành khảo sát thực tế: Ban Kinh tế - Ngân sách khảo sát thực tế liên quan nội dung xử lý rác thải, ô nhiễm môi trường liên quan bãi rác Hòa Phú; Ban Văn hóa - Xã hội khảo sát thực tế liên quan nội dung giải pháp về phát triển du lịch, việc sắp xếp, tổ chức quản lý, đưa vào sử dụng Bến tàu khách Vĩnh Long; Ban Pháp chế khảo sát việc thực hiện Nghị quyết số 55/NQ-HĐND ngày 24/3/2022 và Nghị quyết số 53/2022/NQ-HĐND ngày 14/12/2022 của HĐND tỉnh về nội dung đào tạo, thu hút, bố trí nguồn nhân lực y tế tại Bệnh viện đa khoa Vĩnh Long. Sau khảo sát, các Ban đều báo cáo kịp thời cho Thường trực HĐND và đề xuất nhiều vấn đề quan trọng để thống nhất kiến nghị UBND tỉnh và các sở, ngành, cơ quan, đơn vị tổ chức thực hiện tốt các vấn đề được khảo sát, đồng thời tham mưu cho Thường trực HĐND tỉnh xây dựng kế hoạch và tiến hành tổ chức phiên giải trình giữa hai kỳ họp HĐND tại phiên họp Thường trực HĐND tháng 5/2023 với 02 nhóm vấn đề là việc xử lý rác thải, ô nhiễm môi trường liên quan bãi rác Hòa Phú và các giải pháp về phát triển du lịch; kết quả việc sắp xếp, tổ chức quản lý đưa vào sử dụng Bến cảng hành khách Vĩnh Long. Đến cuối năm 2023, tại kỳ họp HĐND tỉnh đã tiến hành xem xét báo cáo kết quả tổ chức thực hiện các kiến nghị tại phiên giải trình, đồng thời có 02 đại biểu chất vấn liên quan đến 02 nhóm vấn đề trên.

Thứ hai, Công tác chuẩn bị kỳ họp có nhiều đổi mới. Thường trực HĐND tỉnh đã xác định nội dung đổi mới, giải pháp nâng cao chất lượng kỳ họp là công tác phối hợp giữa Thường trực HĐND, UBND, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh trong chuẩn bị nội dung của kỳ họp phải được thực hiện chặt chẽ, nhịp nhàng, phát huy tối đa vai trò, nhiệm vụ của từng đơn vị mà trong đó vai trò chính là Thường trực HĐND và UBND tỉnh. Nhờ vậy, mặc dù có điều chỉnh về chương trình theo dự kiến nhưng vẫn bảo đảm sự thông suốt, linh hoạt, hiệu quả trong điều hành và thực hiện thành công chương trình kỳ họp với sự thống nhất cao và thời gian kỳ họp được rút ngắn hơn so với dự kiến ban đầu. Các Ban HĐND tỉnh chủ động nghiên cứu nội dung, xây dựng lịch phối hợp với UBND tỉnh, các sở, ngành tổ chức thẩm tra các văn bản theo lĩnh vực Ban phụ trách kịp thời. Các Ban HĐND đã tiến hành thẩm tra theo tiến độ tài liệu nhận được đã khắc phục tốt việc tập trung quá nhiều nội dung cho 01 lần họp thẩm tra.

Thứ ba, Tổ chức tham vấn, triển khai chính sách mới. Thường trực đã tổ chức Hội nghị tham vấn chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể và triển khai các nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh. Có 150 đại biểu tham dự, qua đó đã giúp các Hợp tác xã, tổ hợp tác tiếp cận nhanh các chính sách của tỉnh, nắm bắt những nội dung cốt lõi trong các nghị quyết của HĐND tỉnh về chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể để áp dụng vào trong thực tiễn và tham gia đóng góp xây dựng chính sách mới cho kinh tế tập thể. Việc tổ chức này đã khắc phục được việc chậm triển khai, thông tin, tuyên truyền các chính sách của HĐND đến với người dân, doanh nghiệp, thể hiện rõ phương châm "cùng đồng hành với các hợp tác xã" của Thường trực HĐND tỉnh, để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết được những tồn tại giúp các hợp tác xã hoạt động hiệu quả hơn, cùng với các doanh nghiệp trong tỉnh thúc đẩy nền kinh tế ngày càng phát triển bền vững.

Thứ tư, Tổ chức hội nghị trao đổi kinh nghiệm với 03 huyện, 01 thị xã. Việc tổ chức nhằm để Thường trực HĐND tỉnh nắm bắt kịp thời tình hình hoạt động, những khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của HĐND cấp huyện; công tác phối hợp giữa Tổ đại biểu HĐND tỉnh với Thường trực HĐND, các Ban HĐND cấp huyện. Tạo mối quan hệ phối hợp hoạt động giữa Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh với Thường trực Hội đồng nhân dân huyện, thị xã, thành phố, đề xuất các giải pháp về nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân hai cấp trong thời gian tới, đồng thời để chia sẻ kinh nghiệm hay trong hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện.

Thứ năm, Có sự đổi mới trong các hoạt động khảo sát, giám sát. Thường trực HĐND đã chỉ đạo thực hiện chương trình giám sát theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát, tăng cường khảo sát thực tế (tăng so năm 2022: Số cuộc khảo sát tăng 138% với 71 cuộc năm 2022, 98 cuộc năm 2023; số kiến nghị tăng 164% với 169 kiến nghị năm 2022, 278 kiến nghị năm 2023). Thành phần tham gia các Đoàn giám sát có đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, các sở, ngành. Nội dung giám sát đúng trọng tâm, trọng điểm, sát thực tiễn, được cử tri và Nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Chất lượng các báo cáo giám sát ngày càng được nâng cao, thể hiện rõ quan điểm của Đoàn giám sát về vấn đề tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, chỉ rõ trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, cá nhân và đưa ra các đề xuất, kiến nghị những vấn đề cần tập trung giải quyết, khắc phục. Thường trực HĐND tỉnh Vĩnh Long thường xuyên đề cao tính hiệu quả của các chính sách, tính thiết thực khi đi vào cuộc sống nên kết quả giám sát thường được ghi nhận và giải quyết tốt, đặc biệt là những nội dung liên quan đến phát triển sản xuất nông nghiệp, các dự án trọng điểm của tỉnh và vấn đề môi trường. Tổ chức các đoàn khảo sát trực tiếp các mô hình, dự án, công trình, trực tiếp nghe người dân, doanh nghiệp, chủ đầu tư, đội thi công phản ánh khó khăn, vướng mắc, qua đó kịp thời có những giải pháp để tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện nghị quyết, đưa đến kết quả đầu tư công hàng năm của tỉnh đạt khá cao; các chính sách của tỉnh đã ban hành được chấn chỉnh kịp thời hoặc điều chỉnh cho phù hợp với thực tế. Đặc biệt, qua phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 6 (giữa năm 2023), HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết chất vấn và trả lời chất vấn về lĩnh vực nông nghiệp và đến cuối năm 2023, HĐND tỉnh đã xem xét báo cáo kết quả thực hiện nghị quyết.

Để đạt được những kết quả trên, ngoài các giải pháp đã nêu, còn có sự chủ động của Thường trực HĐND tỉnh trong điều hòa, phối hợp với các Ban, Tổ đại biểu trong các hoạt động. Ngay từ đầu năm, Thường trực HĐND có sự phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng Ủy viên Thường trực, phân công nhiệm vụ cụ thể để các ủy viên có sự chủ động trong tổ chức triển khai thực hiện từng phần việc của Ban, chỉ đạo các Tổ thuộc địa bàn phụ trách tổ chức các nhiệm vụ được giao.

Từ những thuận lợi và khó khăn nêu trên, để nâng cao chất lượng và hiệu quả tổ chức hoạt động của HĐND cần quan tâm, tập trung đến một số vấn đề sau:

Một là, Xem xét kiến nghị Trung ương cần quy định rõ hơn thẩm quyền của HĐND tỉnh trong xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân không chấp hành nghiêm túc các kiến nghị sau giám sát, kết luận các nhóm vấn đề về chất vấn, giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri chưa có kết quả chuyển biến... Có hướng dẫn thống nhất việc ban hành Nghị quyết về chất vấn, giải quyết các kiến nghị sau giám sát, giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri cho cả nhiệm kỳ, tại kỳ họp tổng kết nhiệm kỳ để nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, đúng vai trò HĐND cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương.

Hai là, Thường trực HĐND tỉnh tiếp tục quan tâm chỉ đạo tốt công tác chuẩn bị và đổi mới phương pháp điều hành, tổ chức tốt các kỳ họp HĐND, các phiên họp của Thường trực HĐND, các Ban HĐND, tổ đại biểu HĐND tỉnh theo luật định, đảm bảo kịp thời, chất lượng. Điều hòa tốt hoạt động phối hợp các Ban Hội đồng nhân dân tỉnh, nâng cao chất lượng công tác thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình tại các kỳ họp HĐND và các nội dung trình phiên họp Thường trực HĐND.

Ba là, Tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát tại kỳ họp, giám sát giữa hai kỳ họp; giám sát chuyên đề của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban và Tổ đại biểu HĐND. Kịp thời khảo sát, giám sát những vấn đề phát sinh thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật nhất là những kiến nghị sau giám sát, những vấn đề bức xúc của cử tri, những cam kết thực hiện kiến nghị của cử tri. Tổ chức tốt các hội nghị giải trình, chất vấn và xem xét trả lời chất vấn giữa hai kỳ họp khi cần thiết, nhất là những nội dung, những vấn đề bức xúc mà cử tri, đại biểu HĐND quan tâm; Ủy ban MTTQ Việt Nam yêu cầu hoặc báo chí phản ánh.

Bốn là, Tiếp tục thực hiện và nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa Thường trực HĐND, các Ban của HĐND với Đoàn đại biểu Quốc hội đơn vị tỉnh Vĩnh Long, Ủy ban nhân dân tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các sở, ban, ngành tỉnh; Thường trực HĐND, Ủy ban nhân dân và các cơ quan chức năng cấp huyện trên địa bàn tỉnh; nhất là trong theo dõi việc triển khai, cụ thể hóa các Nghị quyết HĐND tỉnh đã ban hành.

Năm 2024 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ cả nhiệm kỳ theo Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ tỉnh, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, do đó hoạt động của HĐND cần phải bám sát những quy định của pháp luật, phát huy tốt vai trò, vị trí của mình. Song song đó tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động để kịp thời thể chế hóa đầy đủ các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; nghị quyết, chương trình hành động, nhất là nghị quyết của Tỉnh ủy, làm cơ sở để UBND triển khai thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh năm 2024./.

Thanh Tùng (Phòng Công tác HĐND)